Vermeerderen van oude tarwerassen

Het speltras Holtlander

Herbert van Rossum had een nieuw speltras ontwikkeld en was dit aan het vermeerderen. Voor zijn overlijden had Herbert in het vermeerderingsveld gezien dat er te veel planten afweken. Waarschijnlijk zijn die ontstaan door spontane kruisbestuiving met tarwe enkele generaties eerder. Daarom had hij 70 typische aren geselecteerd om de vermeerdering opnieuw mee te beginnen. Die zijn in oktober 2013 uitgezaaid op het land van Jan Overesch, door hem en Edwin Nuijten van Stichting Zaadgoed. Elke aar in een apart rijtje, om zo te kunnen zien of een bepaald rijtje afwijkend was of niet. Toen de planten in bloei stonden, bleek dat de selectie goed was uitgevoerd: alle rijtjes leken op elkaar. Verder stond het gewas mooi recht en was er weinig tot geen aantasting door gele roest en andere ziektes. Dit zijn pluspunten ten opzichte van bestaande rassen. Samen met de neef van Herbert en twee stagiaires zijn de rijtjes van de oorspronkelijke 70 aren geoogst. De opbrengst was goed.

De erven van Herbert hebben in oktober 2014 een overeenkomst gesloten met zaadbedrijf VanDinter Semo dat dit speltras nu verder gaat vermeerderen en verkopen, op basis van de nakomelingschap van die 70 aren. Zo zijn Van Rossums veredelingswerk en zijn nieuwe ras Holtlander behouden voor de Nederlandse (biologische) landbouw.

Klassieke wintertarwe

Willy en Brigitte Gooiker teelden verschillende oude graangewassen en zetten die lokaal en regionaal af in het IJsseldal in Overijssel.
Van een van die rassen, het wintertarweras Gelderse Risweit, is echter nog maar een beperkte hoeveelheid zaad beschikbaar. Ze hebben daarom kleine partijen zaad van Gelderse Risweit en verwante landrassen (Limburgse Kleine Rode) verzameld en uitgezaaid, met het doel om hiermee dit oude landras weer opnieuw op te bouwen.
In 2009 zijn twaalf zogenaamde “herkomsten” uitgezaaid van Gelderse Risweit en verwante landrassen. Daarnaast zijn nog 10-15 andere rassen uitgezaaid van spelt, emmer, eenkoorn, rogge, haver, zomertarwe en wintertarwe.
In 2010 vergeleken Willy en Brigitte de verschillende zaadherkomsten in het veld en hebben ze de meest geschikte geselecteerd voor verdere vermeerdering.

In 2014 zijn Willy en Brigitte met pensioen gegaan. Jan Velema van De Zaderij neemt een deel van de collectie over.
In ons archief van Kiemkracht kunt u meer lezen over dit project.

Het vermeerderen en selecteren van een oud graanras is een arbeidsintensief proces. Stichting Zaadgoed ondersteunt de telers dan ook graag door een deel van deze arbeid te vergoeden.