Tineke Alberts komt uit het onderwijs. Maar nu ze door de gang van het leven bij de zaadveredeling terecht is gekomen, voelt ze zich thuis.
Diep van binnen weet ze dat dit haar bestemming is: veredelen met liefde en intuïtie op haar voormalig ouderlijke boerderij Buiten Bant. Ze doet dit samen met haar vrouw Herma.
Tineke is wars van de macht van de grote zaadbedrijven, die bepalen wat boeren telen en consumenten eten. Daarom is ze samen met anderen de boerencoöperatie de Zaderij begonnen. Meerdere telers samen vermeerderen meer dan veertig zaadvaste rassen voor de verkoop.
Met de Zaderij wordt de zaadteelt weer structureel in de boerenhand gelegd.
Spinazie
Wat de veredeling betreft stelt Tineke zich ten doel om een zaadvast streekras te ontwikkelen met een sterke veldtolerantie voor wolf. Wolf is een schimmelziekte in de spinazie die door valse meeldauw wordt veroorzaakt. Er bestaan wel resistente rassen, maar die resistentie wordt ook regelmatig doorbroken. Vandaar dat Tineke zich concentreert op veldtolerantie. Dan spelen naast de eventuele resistentiegenen ook andere planteigenschappen een rol in het verdedigingsmechanisme van de plant.
Haar werkwijze
De weg naar een nieuwe selectie is lang. Tineke is begonnen met zeven rondzadige vroege rassen uit de Nederlandse publieke genenbank. Daaruit heeft ze een populatie ontwikkeld door 35 geselecteerde planten te laten bestuiven. In deze populatie is gedurende drie opeenvolgende jaren geselecteerd. Het eerste jaar door middel van negatieve massaselectie. Planten die te vroeg gingen bloeien (schieters, en die zijn niet gewenst in de spinazieteelt) te verwijderen. De volgende twee jaar paste ze een positieve massaselectie toe op traag schietende planten. Na die drie jaar stapte ze over op halfsibamilieselectie (sib verwijst naar het engelse woord sibling, nakomeling). Halfsib wil zeggen dat de nakomelingen van 1 plant wel dezelfde moeder hebben, maar verschillende vaders. Van 70 geselecteerde planten, die open bestoven zijn, het zaad per plant is geoogst. Van dit zaad (een half sib familie) is de geoogste plant de moeder en de andere 69 planten vormen een mengsel aan vaders.
In het volgende jaar worden de zaden per halfsibfamilie apart uitgezaaid en worden vervolgens binnen de beste families de beste planten geselecteerd op bladkleur, bladvorm, trage schietneiging en uniformiteit binnen een veldje. Het is de verwachting dat door dit een aantal generaties te herhalen een mooi zaadvast streekras wordt verkregen.
Tot nu toe heeft Tineke nog geen wolf in het proefveld gehad. Over de mate van tolerantie is daarom nog niet zo heel veel te zeggen. De volgende stap is om de halfsibfamlies op meerdere locaties te toetsen.
Spinazie is voor de biologische landbouw een belangrijk gewas. Er zijn echter vrijwel geen zaadvaste rassen voorhanden. Ook de problemen met wolf worden steeds groter omdat de resistenties doorbroken worden. Veredelen op veldtolerantie heeft daarom een toegevoegde waarde voor boeren en consumenten. Daarom steunt Stichting Zaadgoed dit mooie project dat met zoveel liefde en aandacht wordt uitgevoerd.
Website: http://www.zaderij.nl