Samen de toekomst zaaien: De rol van zaadgoed bij de transitie naar een toekomstbestendige landbouw

Stichting Zaadgoed bestaat 25 jaar en dat vieren we graag samen met jou! Iedereen is welkom, of je nu donateur bent, teler, professional of een nieuwsgierige consument.

Locatie: Warmonderhof, Wisentweg 12 in Dronten.
Tijden: Aanvang vanaf 10:00 uur, tot circa 17:00 uur

Bekijk het persbericht

 

Wat kun je verwachten?

Rond 10:30 uur zullen we dag feestelijk met elkaar openen. Daarna start het doorlopend programma en de parallele sessies waar je workshops kunt volgen. Rond 15:45 sluiten we de dag feestelijk met elkaar af.

Doorlopend programma

Vanaf circa 11:00 tot circa 15:45 uur.

  • Kaslokaal: Smaakproeverij en tentoonstelling: Op reis door het voedsellandschap met ’n Wilde Keuze. Naast de proeverij zijn verschillende items uit het Voedselmuseum te ontdekken.
  • Naast kaslokaal: Zelf je zaden schonen met medewerking van Velt en Vitale Rassen. Leer hoe eenvoudig het kan zijn om met de hand, o.a. met gebruik van zeven, jouw zaden te schonen. Neem zelf jouw zaden of gewas mee.
  • Zadenruil, neem zelf zaden mee en ruil ze via de ruiltafel(s) met andere bezoekers.

Smaakproeverij en tentoonstelling: Op reis door het voedsellandschap met ’n Wilde Keuze

Al sinds de eerste wilde planten werden gecultiveerd door onze verre voorouders, zijn we bezig met het aanpassen en selecteren van de beste eigenschappen van planten. Altijd was voedsel het product van een plek en van eeuwenlange aanpassing. Deze enorme diversiteit en uitwisseling aan vormen, kleuren en eigenschappen staat aan het begin van ons eten en is van belang voor het waarborgen van de toekomst. Het verlies aan biodiversiteit van verschillende rassen gaat gepaard met een verlies van technieken en ambachten, van lokale gerechten en smaken aan de ene kant en risico’s voor de voedselzekerheid aan de andere. Met deze proeverij onderzoeken we nieuwe manieren om het verhaal van zaden en biodiversiteit toegankelijk te maken voor een breed publiek, door mensen uit verschillende vakgebieden samen te brengen. Met als eindresultaat een levend archief aan uitwisselingen van verhalen, verschillende zaden en producten, ambachten en technieken en toekomst visies.

Workshops

Iedere workshop duurt 45 minuten. Er zijn drie tijdvakken waar je aan een lezing of workshop kunt deelnemen. Als bezoeker kun je drie workshops kiezen waar je aan deel kunt nemen: 11:15 – 12:00, 13:15 – 14:00 en 14:30 – 15:15. Hieronder wat je zoal kunt verwachten.

Eerste workshopronde 11:15 – 12:00

  • Lokaal 1 Jan Bulthuis van De Zaderij: “Over De Zaderij; de start, de ambitie en waar we voor staan en gaan.”
  • Lokaal 2 Gert Jan van den Born van Land van Ons: “Land van Ons, de basis voor een ecologische hoofdstructuur voor landbouwgrond”
  • Lokaal 3 Edith Lammerts van Bueren, Emeritus hoogleraar biologische veredeling: “Wat betekent integriteit als leidend principe voor een plant-waardige veredeling?”
  • Lokaal 4 Leo Oosterloo van Velt: “Geluk bij het zadenwinnen.”

Over De Zaderij; de start, de ambitie en waar we voor staan en gaan (door Jan Bulthuis)

In 2017 startte de Zaderij met het telen oogsten, schonen, verpakken en verhandelen van biologisch zaadvaste zaden. In het nu zes-jarig bestaan heeft de Zaderij een mooie plek ingenomen in de Nederlandse markt van zaadleveranciers. Het assortiment breidt zich jaarlijks uit, het aantal betrokken telers ook. De Zaderij vertelt graag waar het voor staat en waar het voor gaat. De ambitie van de Zaderij is groot.

Land van Ons, de basis voor een ecologische hoofdstructuur voor landbouwgrond (door Gert Jan van den Born)

Land van Ons is een burgercoöperatie die zich richt op het herstel van de biodiversiteit en het landschap in het boerenland. De leden van de coöperatie leggen geld in en verwerven daarvoor vierkante meters grond. Samen met de pachter maken we duurzame keuzes in de vorm van gewas, de manier van beplanten, inrichten en beheren van de akkers en weilanden. Op deze manier ontstaan weer meer plekken waar een rijk bodemleven is en beschutting voor allerlei soorten planten, dieren en insecten. Door de akkers te voorzien van bomen, hagen en struwelen en de weilanden van natuurvriendelijke oevers en plasdrassen wordt ons landschap diverser en kun je je weer verwonderen over wat je ziet.

Wat betekent integriteit als leidend principe voor een plant-waardige veredeling? (door Edith Lammerts van Bueren)

We zijn meer vertrouwd met de term dier-vriendelijke of dier-waardige veehouderij, maar hoe vertaalt zich zo’n begrip naar de plantenwereld? Edith legt uit hoe het concept ‘integriteit van de plant’ destijds ontwikkeld is en hoe het ons houvast geeft om nieuwe (gentech)technieken te beoordelen op passendheid bij de biologische waarden. Maar ook hoe het in positieve zin richting kan geven aan een biologische, plant-waardige veredeling. Je wilt immers als veredelaar, verwerker of consument niet alleen ’tegen’ iets zijn, maar ook positief bijdragen aan de toekomst van onze gewassen!

Geluk bij het zadenwinnen (door Leo Oosterloo)

Als je één keer zaden hebt gewonnen, doe je het je hele leven. Het geeft een extra dimensie aan het verbouwen van groentegewassen. ‘…de hele levenscyclus beleven van zaad tot zaad…’ En je krijgt altijd uitwisseling van zaden tussen tuinders die zaden winnen.

Tweede workshopronde 13:15 – 14:00

  • Lokaal 1 Merle Koomans van Odin: “Power to the People”
  • Lokaal 2 Annette Harberink, Caring Farmers: “Samen op weg naar natuurinclusieve kringlooplandbouw”
  • Lokaal 3 Greet Lambrecht van Vitale Rassen: “Laten we onze agro-ecologische transitie met als inzet biodiversiteit schaakmat zetten? Het voorstel nieuwe Europese zadenwetgeving even doorgelicht.”
  • Lokaal 4 Coen ter Berg, landbouwkundig adviseur: “De relatie tussen de plant en de bodem”

Power to the People (door Merle Koomans)

Is het straks nog mogelijk om te weten of je gentechvrij eet? Valt er als teler nog iets te kiezen als het om zaadgoed gaat? Gaan patenten bepalen wie er wat nog mag veredelen? En wat zetten we daar eigenlijk tegenover? Of laten we ons dit gewoon overkomen… In deze workshop vertelt Merle over wat er speelt en wil ze ideeën uitwisselen over hoe we samen voor de biologische waarden kunnen gaan staan en hoe we er voor kunnen zorgen dat er in de toekomst toch iets te kiezen blijft voor de veredelaar, de teler en de consument.

Samen op weg naar natuurinclusieve kringlooplandbouw (door Annette Harberink)

Caring Farmers, De Zaderij en Stichting Zaadgoed zetten zich samen in voor een Levende Zadenbank omdat het aantal verschillende groenten in de supermarkt en in ons dieet de afgelopen decennia erg klein is geworden. Samen leiden wij meer telers op om zelf hun eigen zaden te telen van een steeds groter aantal verschillende groenterassen.

Laten we onze agro-ecologische transitie met als inzet biodiversiteit schaakmat zetten? Het voorstel nieuwe Europese zadenwetgeving even doorgelicht (door Greet Lambrecht)

Er ligt een voorstel van nieuwe Europese zadenwetgeving op tafel die er oppervlakkig gezien goed uitziet, maar niet mee resoneert met onze ambities en een fundamentele ongelijkheid laat zien. Na een korte introductie gaan we in de workshop aan de slag om vanuit het perspectief van het zaad een nieuwe wet op maat uit te schrijven.

De relatie tussen de plant en de bodem (door Coen ter Berg)

In deze workshop staan de volgende vragen centraal: ‘Wat doen wortels van de plant in de bodem,en hoe draagt dat bij aan een gezond gewas?’ en ‘Wat kan je als tuinder daaraan bijdragen en hoe
kan je dat als veredelaar versterken?

Derde workshopronde 14:30 – 15:15

  • Lokaal 1 Flip Vonk van ASEED: “Reclaim the Seeds, van 2012 tot nu”
  • Lokaal 2 Edwin Nuijten van Stichting Zaadgoed: “Nieuwe sociale en economische perspectieven op biologische veredeling.”
  • Lokaal 3 Maaike Raaijmakers van Bionext: “Op naar 100% biologisch zaad, kansen en uitdagingen”
  • Lokaal 4 Bas de Groot, CSA-netwerk: “Gezamenlijke opkweek voor een robuuste en veerkrachtige keten. Hoe organiseren we dat?”

Reclaim the Seeds van 2012, tot nu (door Flip Vonk)

We kijken terug op 11 jaren zadenbeurzen. Kraampjes met zeer diverse zaden, knollen en stekjes. Informatie over ‘seed-saving’, over campagnes tegen problematische, grote landbouwbedrijven en over inspirerende alternatieven. Maar we kijken ook vooruit naar de geplande Reclaim the Seeds zadenbeurzen komend voorjaar. Het leuke is Reclaim the Seeds is een concept. Iedereen kan het organiseren, misschien is het ook wat voor jou!

Reclaim the Seeds staat voor veel: Flip Vonk vertelt wat zadenbeurzen en kleinschalige alternatieven ten tijde van klimaatverandering kunnen bijdragen aan een robuuste, toekomstbestendige maatschappij. Veel ruimte voor discussie.

Nieuwe sociale en economische perspectieven op biologische veredeling (door Edwin Nuijten)

Met de ontwikkeling van biologische veredeling de afgelopen 20 jaar werd snel duidelijk dat vernieuwing nodig is op allerlei vlakken: het ontwikkelen van veredelingsbenaderingen passend bij de principes van de biologische landbouw en tegelijkertijd het ontwikkelen van passende samenwerkingsvormen en financieringsmodellen vanuit de keten. De afgelopen jaren zijn nieuwe initiatieven ontstaan die geleid hebben tot nieuwe inzichten waarmee nieuwe stappen gemaakt kunnen worden. Deze nieuwe inzichten zullen gepresenteerd worden waarna reflectie volgt vanuit onder andere Land van Ons gevolgd door gezamenlijke discussie.

Op naar 100% biologisch zaad, kansen en uitdagingen (door Maaike Raaijmakers)

In de biologische wetgeving is bepaald dat er in 2036 een einde komt aan ontheffingen voor het gebruik van niet-biologisch zaad en plantgoed. Om alle biologische boeren en tuinders in Europa van voldoende biologisch uitgangsmateriaal te voorzien moeten zaadproducenten hun aanbod de komende jaren flink opschalen en uitbreiden.

Welke uitdagingen komen telers hierbij tegen en wat zijn eigenlijk de voor- en nadelen van biologisch zaadgebruik voor telers? Na een korte inleiding gaan we tijdens deze workshop met elkaar in gesprek over de kansen en uitdagingen op weg naar 100% biologisch zaad.

Gezamenlijke opkweek voor een robuuste en veerkrachtige keten. Hoe organiseren we dat? (Bas de Groot)

Hoe zou een bedrijf voor gezamenlijke opkweek eruit moeten zien? Zou dat een coöperatieve vorm kunnen krijgen net als onze CSA-tuinderijen? Dat is waar we in deze workshop een eerste aanzet toe willen maken. Opkweken is een vak. Professionele kwekers hebben dit proces geperfectioneerd en meer geïndustrialiseerd. Voor de tuinder is het prettig om deze arbeid bij zo’n opkweekbedrijf neer te leggen. Het geeft meer zekerheid maar het maakt de tuinder ook minder flexibel, bijvoorbeeld als hij/zij een specifieke voorkeur heeft voor zaadvaste rassen.

In de projectgroep Opkweek van het CSA-netwerk hebben we geconstateerd dat tussen dit industriële niveau en eigen opkweek een tussenniveau mist van opkweekbedrijven die met meer bescheiden middelen en investeringen kwalitatief hoogwaardig plantgoed kunnen kweken. Vragen waar we mee aan de slag gaan zijn: Wat zijn jouw wensen m.b.t. opkweek? Welke vorm van ondernemerschap is nodig? Welke coöperatieve organisatievormen zouden passen? , Jij bent van harte uitgenodigd om hieraan deel te nemen.

Dit evenement wordt mede mogelijk gemaaktdoor SABE subsidie.