Smaakproeven van verschillende komkommers en bonen tonen een zeer verrassende diversiteit binnen een gewas

Maandagmiddag 22 juli ontmoetten enthousiaste telers, koks en consumenten elkaar op de biodynamische groentekwekerij Eko-Logisch. De Levende Zadenbank organiseerde deze middag met als doel meer diversiteit in de winkel en op ons bord. Een inspirerende rondleiding van David Luijendijk en het delen van ervaringen van collega-telers Pieter Struyk en Patrick de Haan zorgden voor een heel enthousiast publiek. Edwin Nuijten daagde iedereen uit om de smaakpapillen te laten werken door een uitgebreide smaakproef met verschillende rassen komkommer, sperzieboon en snijboon. Extra bijzonder was de aanwezigheid van drie inzenders van een ‘vergeten groenteras’.

Sander Sanders zond een witte komkommer met de mooie naam ‘Witte Bruid’ in. Hij vertelde erbij dat het vroeger een van de hoofdproducten uit zijn regio was en dat dit ras veel steviger is en geschikt om in te leggen. “Het zou zo jammer zijn als deze vruchten verdwijnen” zegt hij. Bij het opsturen van de zaden van deze witte komkommer stuurde hij meteen ook zaden van een oude netmeloen mee. De netmeloen zaden zijn inmiddels in het bezit van het CGN (De genenbank in Wageningen) en worden daar misschien opgenomen als erfgoedras.

Bernard Geling zond zijn ‘Bonen van Henk’ in. Tien jaar geleden werd Henk Bernard’s buurman. Henk heeft het uitgangsmateriaal van dit boontje van zijn vader waardoor dit ras stokslabonen al meer dan 100 jaar oud kan zijn. Toen Bert Woudenberg net begon met moestuinieren kreeg hij een handjevol boontjes van zijn opa, hij nomineerde ‘Opaboontjes’ voor de campagne Levende Zadenbank. Er is zoveel meer biodiversiteit (bijvoorbeeld bij bonen en komkommer) dan wat je normaal gesproken in de winkel tegenkomt. Vanuit deze campagne streven we ernaar dat steeds meer telers, veredelaars, vermeerderaars en ook consumenten kiezen voor reproduceerbare zaadvaste rassen.

Ervaringen van bezoekers
Edith Lammers van Bueren, emeritus hoogleraar biologische plantveredeling: “Het is erg stimulerend om letterlijk te proeven hoeveel verschillen in smaak er zijn bij een gewas als komkommer of bonen. Je beseft nog weer eens te meer hoe verarmd ons voedsel is geworden!”

Lian Tan, voorzitter van Stichting Herenboeren Groene Hart: “Met verbazing zag ik de veelheid aan komkommer-, sperzieboon- en snijbonenrassen op de proeverij tafels staan. Het verrassende was dat niet één hetzelfde smaakte. Ik ga in de winkel beter opletten, vragen welk ras het is en vertel het door aan mijn familie, vrienden, kennissen en iedereen die het horen wil.”

Sander Sanders: “Geweldig wat jullie met deze campagne hebben gepresteerd! Ik vond het een uitstekende middag, hopelijk niet de laatste keer.”

Irma Lok van De Zaderij: “Wat is het toch tof dat er al zoveel gebeurt en zoveel mensen zich betrokken voelen bij het belang van zaadvaste biologische rassen. Het leeft! Laten we nog meer samenwerken en elkaar nog meer versterken. Dat is goed voor de aarde en ons allemaal.”

De hoge opkomst en inspirerende uitwisseling tussen de bezoekers zorgden voor een bijzondere middag die naar (nog) meer smaakt.

Over de proefvelden
Bij vier verschillende telers zijn proefvelden van in totaal vijf verschillende gewassen ingezaaid (komkommer, stokslaboon, stoksnijboon, suikermais en boerenkool). De telers die meedoen zijn David Luijendijk van biodynamische groentekwekerij Eko-Logisch in Roelofarendsveen, Pieter Struyk van biologische tuinderij ’t Struykgewas in Scherpenzeel, Patrick de Haan van de Beemstergaard in Zuidoostbeemster en Esther Kuiler van de Ommuurde tuin in Renkum. Op 22 juli zijn in Roelofarendsveen de komkommers en bonen geproefd en deze rassen zijn op het veld en in de kas bekeken. De boerenkool is een paar weken geleden ontkiemd. De suikermais heeft pluimen en is begonnen met kolven maken.

Voor de rassenvergelijkingen zijn diverse rassen gekozen van verschillende aanbieders (De Zaderij, Vitale Rassen, De Bolster, Bingenheimer Saatgut, De Tuinen van de Weldadigheid, Vitalis en CGN). Op deze manier worden ingezonden rassen, rassen die al verkocht worden en ook hybride rassen vergeleken met elkaar. Dat de rassen nu op verschillende grondsoorten groeien, soms in de kas en soms buiten geeft extra informatie. Uiteindelijk hopen we dat de inzendingen een kans maken om opgenomen te worden in het assortiment van De Zaderij.

Blijf op de hoogte van de campagne de Levende Zadenbank

Over de Levende Zadenbank
Caring Farmers, De Zaderij en Stichting Zaadgoed startten samen de campagne Levende Zadenbank en streven ernaar dat steeds meer telers, veredelaars, vermeerderaars en ook consumenten kiezen voor reproduceerbare zaadvaste rassen. Zonder patenten, dus vrij te gebruiken door biologische telers. Het doel is meer vitale robuuste gewassen die tegen een stootje kunnen en tegelijkertijd zorgen voor meer agro-biodiversiteit. Biologisch veredelde zaadvaste rassen bieden de boer de mogelijkheid om in een ras verder te selecteren. Omdat een biologisch ras ook patentvrij is, kan de boer onafhankelijk zijn of haar selectiewerk doen. Vandaag de dag is dat helaas niet meer vanzelfsprekend. Nieuwe groenterassen een kans geven is niet alleen leuk maar ook belangrijk om de diversiteit in gewassen in de toekomst te behouden. Bovendien staan steeds meer consumenten open voor bijzondere, smaakvolle gewassen.

Vijf verschillende groenten maken mogelijk hun (her)intrede op het Nederlandse menu. Dat is belangrijk, want Nederlandse groenten kunnen wel wat meer (genetische) diversiteit gebruiken. In het najaar van 2023 deed de campagne Levende Zadenbank een oproep naar vergeten groenterassen. Daar zijn veel reacties op gekomen. Van vijf groenten (komkommer, stokslaboon, stoksnijboon, suikermais en boerenkool) zijn proefvelden ingezaaid door vier verschillende telers, die gaan kijken of de inzendingen daadwerkelijk kans op een comeback maken.

Fotomateriaal
Onderstaande foto’s zijn in hoge resolutie beschikbaar en op te vragen via secretariaat@zaadgoed.nl

Graag bij gebruik de naam van de fotograaf vermelden: Sabine Grootendorst.