Op zondag 31 juli geniet ik van een heerlijke pruimentaart. Gister tijdens de rondleiding over het akkerbouwbedrijf van de familie Vos, leidde Lizelore ons door de boomgaard, ook een deel van het bedrijf. Onder de fruitbomen lopen de schapen te grazen. En daartussen liggen de eerste pruimen en appels, waar de bomen nog vol van hangen. Iedereen krijgt een papieren tasje om wat van deze rijke oogst mee te nemen. En zie hier het resultaat.
Het bedrijf telt ruim 90 hectare grond op verschillende locaties . Lizelore Vos, die nu het bedrijf runt, laat op een groot bord zien hoe het bouwplan van het bedrijf eruit ziet. Naast de veel vragende gewassen zoals aardappel, ui, witlof en peen, telen ze ook de weinig vragende gewassen zoals tarwe, luzerne, grasklaver.
Staand in het uienperceel vertelt Lizelore dat ui een uitdagend gewas is en dat ze er daarom van houdt. De uien staan er nu goed bij, hebben wel wat last van trips, maar komen daar waarschijnlijk wel doorheen als het maar gaat regenen. Op een vraag van één van de deelnemers of strokenteelt een goed idee is, zegt Lizelore; “jazeker, maar niet voor mij. Dat vraagt zo’n andere manier van het inrichten van je bouwplan en daarvoor ben ik te chaotisch.”
Het bedrijf kent nu percelen met één gewas. Maar wel met kruidenrijke akkerranden en wisselteelt. Het voelt voor mij in balans en heel gevarieerd.
Niek Vos, Lizelore haar vader, laat in zijn rondleiding zien hoe hij al jaren bezig is met aardappelveredeling en wat daarbij komt kijken. Aan de rand van een perceel met Sevilla’s, een phytophthora -resistente aardappel die Niek heeft gekweekt, ligt zijn speelveld. Een aantal rijen aardappelplanten die er veel minder gelijkmatig uitziet dan de Sevilla’s. Niek vertelt dat een veredelingstraject begint met de bloem van de aardappel. Door de stuifmeeldraden te verwijderen uit de bloem en er vervolgens een andere aardappel bij te halen krijg je kruisbestuiving. De zaden in de bessen van de bevruchte plant zijn het uitgangsmateriaal voor de selectie. En het resultaat staat nu op het land. Sommige planten bloeien roze, andere wit. Er zijn er met een vol en stevig blad, maar ook nogal sneue exemplaren.
Niek vraagt of we eigenlijke weten hoe die gevreesde phytophthora eruit ziet. Ik niet en ik ben lang niet de enige. Hij laat de bruine aantasting zien op één van de planten. Deze plant selecteert hij er in ieder geval uit net als zeker 80% van deze planten. Aan het eind van het jaar gaat hij met maar enkele exemplaren verder, die robuust groeien, geen last hebben van phytophthora en ook nog eens mooie en lekkere aardappelen hebben. Volgens onderzoek, zegt Niek, levert één op de 150.000 planten uiteindelijk een nieuw ras op. Je moet het wel echt heel leuk vinden om daar op in te zetten, en dat is overduidelijk het geval.
"Samen met zo’n veertig donateurs heb ik genoten van het bezoek aan dit mooie bedrijf in de Noordoostpolder."
