Cisgenese is ouwe wijn in nieuwe zakken

In een artikel van d.d. 25 april vertelt Bert Lotz over de voordelen van de door Wageningen Universiteit ontwikkelde cisgenese aardappel, met ingebouwde resistentie tegen de plantenziekte Phytophthora en dat daarmee grote winst in pesticide reductie te behalen is. Maar Bert Lotz vertelt niet het hele verhaal. Want hoe fascinerend cisgenese wellicht ook is voor wetenschapper, er zijn zeker alternatieven, die ook meer voordelen bieden.

Het project Bio-impuls, dat onder het programma Groene Veredeling valt, begon in 2009 en loopt nog steeds door. Het programma heeft samen met de partners met klassieke veredeling inmiddels meerdere Phytophthora resistente rassen voor de bio-sector ontwikkeld. Deze rassen worden nu ook in de gangbare teelt gebruikt. Het Bioimpuls is een samenwerkingsverband dat voortbouwt op een traditie in Nederland waarbij boeren 50% van de Nederlandse aardappelrassen hebben ontwikkeld. De rassen uit het Bio-impuls programma hebben ook bijzondere andere voordelen, zoals een beter wortelstelsel waardoor ze beter bestand zijn tegen droogte en kunnen met weinig stikstof toe, zodat de boer minder (kunst)mest hoeft te gebruiken. Hiermee richt de klassieke veredeling  zich op de ontwikkeling van nieuwe rassen die klaar zijn voor de toekomst. In plaats van oude rassen ‘op te plussen’ met cisgenese, vergelijkbaar met updates in software of met het plakken van een lekke band. Op een gegeven moment is het tijd voor een nieuwe ontwikkeling die veel meer uitgaat van een systeembenadering.

Vanuit zo’n systeem benadering kunnen sommige ziektes ook met teeltmaatregelen opgelost worden, bijvoorbeeld door een ruime vruchtwisseling te gebruiken zijn aaltjes geen probleem. Dat heeft de bio-sector al vele jaren laten zien. De laatste inzichten laten zien dat een gezonde bodem de plant helpt om beter met ziekten om te gaan. Inmiddels is met alle supermarkten een convenant afgesproken om voor het bio segment alleen deze robuuste aardappelen in het schap te leggen. Uiteindelijk hebben alle spelers in de landbouw een rol om een volhoudbaar landbouwsysteem te ontwikkelen. Daar is geen laboratoriumaardappel voor nodig met het risico dat enkele grote spelers er met patenten mee weglopen.